Η Φάβα, αποτέλεσε στο παρελθόν την κύρια πηγή πρωτεϊνών για τους κατοίκους της Σαντορίνης αλλά και άλλων περιοχών.
Στη Σαντορίνη συναντάμε μια ειδική γηγενή ποικιλία λαθουριού και συγκεκριμένα η Lathyrus clymenum L, που καλλιεργείται αποκλειστικά και μόνο στο νησί.
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι σπόροι του συγκεκριμένου είδους βρέθηκαν αποθηκευμένοι εντός πήλινων δοχείων στην Υστερομινωική πόλη στις ανασκαφές της πόλης του Ακρωτηρίου, αποδεικνύοντας μια διαδρομή 3.500 χρόνων της καλλιέργειας πάνω στο νησί.
Η ποιότητα της Φάβας Σαντορίνης ΠΟΠ αλλά και ο τρόπος της καλλιέργειας και της μεταποίησης δεν έχει αλλάξει σχεδόν καθόλου σε όλη αυτή την μακρόχρονη διαδρομή αφού ακόμη και σήμερα τις περισσότερες φορές η σπορά γίνεται με ζωήλατα άροτρα, ενώ δεν είναι σπάνια η εικόνα του αλέσματος του σπόρου με τους παλιούς χερόμυλους.
Η «Φάβα Σαντορίνης ΠΟΠ», είναι προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης από το 2010.
Αναγνωρίζεται από το υποκίτρινο χρώμα της και την γεμάτη γεύση της. ‘Εχει ιδιαίτερα υψηλή θρεπτική αξία καθώς είναι πλούσια σε πρωτεΐνες και υδατάνθρακες. Η παραδοσιακή μέθοδος επεξεργασίας που περιλαμβάνει ωρίμαση σε υπόσκαφες κάναβες και ξήρανση στον ήλιο της χαρίζουν αφρώδη, βελούδινη υφή και υπόγλυκη, γήινη γεύση.
